Ӗнер К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисткин, Шупашкар районӗнчи Шинер Тӑрӑн ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Наталия Сергеевӑн черетлӗ ӗҫне хакларӗҫ. Ҫук, сцена ҫинче вӑл хайне епле тытнине мар. М.С. Щепкин ячӗллӗ аслӑ театр училищин чӑваш уйрӑмне 1993 ҫулта вӗренсе пӗтернӗ пултарулӑх ҫыннин, каярах Мускавра режиссер ӑсталӑхне илнӗскерӗн спектакль лартас пултарулӑхне. Хаклаканӗсем — куракансем. Режиссурӑра ҫирӗп те хӑюллӑ утӑмсем тума пуҫланӑскер хальхипе улттӑмӗш спектакле куракан патне ҫитерчӗ.
Аса илтеретпӗр, Александр Вампиловӑн «Прошлым летом в Чулимске» пьеси тӑрӑх лартакан спектакле психологилле драма евӗр курнӑ режиссер. «Паянхи саманара эпир кашниех хамӑр пирки ытларах шухӑшлатпӑр, хамӑр пурнӑҫпа пурӑнатпӑр, ҫавна май ыттисен чун ыратӑвне асӑрхамастпӑр», — ӑнлантарнӑччӗ маларах вӑл премьера пирки. Спектакле ҫывӑх вӑхӑтра тепӗр хутчен ҫу уйӑхӗн 10 тата 18-мӗшӗсенче курма чӗнеҫҫӗ.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев РФ транспорт министрӗпе Максим Соколовпа тӗл пулнӑ. Вӗсем ҫул-йӗр ыйтӑвӗсене сӳтсе явнӑ.
Михаил Васильевич палӑртнӑ тӑрӑх, Кӳкеҫ тата Лапсар поселокӗсен, Шупашкар тавра иртсе каякан М-7 ҫул проектне хатӗрленӗ. Ҫулӑн ҫӗнӗ варианчӗ Шупашкар районӗнчи ялсем тавра иртӗ.
Максим Соколов ведомство Чӑваш Енри ҫӗнӗ объект строительствине «Транспорт тытӑмӗн аталанӑвӗ» патшалӑх программине кӗртме хирӗҫ маррине пӗлтернӗ. Ведомство Шупашкарти аэропорта инвестици программине (самолетсем вӗҫмелли лаптӑка искуственнӑй майпа витесси) кӗртес ыйтӑва та сӳтсе явма хатӗр.
Кунсӑр пуҫне Чӑваш Ене 2018 ҫулта футбол енӗпе иртекен тӗнче чемпионатне хутшӑнакансем валли тренировка ирттермешкӗн суйланӑ, ҫавӑнпа «Атӑл» М-7 ҫула та лайӑхлатмалла.
Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче «Пӗтӗм чӑвашсен диктанчӗ» акци иртнӗ. Кӑҫалхипе вӑл тӑваттӑмӗш хут йӗркеленнӗ.
Кӑҫал диктанта Александр Артемьевӑн «Ҫӑкӑр хакӗ» хайлавӗн сыпӑкӗ тӑрӑх ҫыртарнӑ. Шупашкарта тӑватӑ вырӑнта диктант ҫырнӑ. Акцие шкул ачисем, журналистсем, вӗрентекенсем, студентсем, артистсем, вулавӑш ӗҫченӗсем, чиновниксем тата ыттисем хутшӑннӑ.
Шупашкарта диктанта 335 ҫын ҫырнӑ, Ҫӗнӗ Шупашкарта – 355 ҫын. Районсем те хастарлӑхӗпе палӑрнӑ. Патӑрьел районӗнче 592 ҫын пӗлӗвне тӗрӗсленӗ, Комсомольски районӗнче 426-ӑн алла ручка тытнӑ, Шупашкар районӗнче 695 ҫын диктант ҫырнӑ.
Акцие ака уйӑхӗн 29-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ. Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал акцие 6 пин ытла ҫын хутшӑннӑ. Пӗлтӗр — 4 305, 2014 ҫулта — 3 700, 2013 ҫулта — 2 300 ҫын диктант ҫырнӑ.
Аса илтерер: акцие «Хыпар» хаҫат, Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУ, И.Я.Яковлев ячӗллӗ ЧППУ, ЧР Вӗренӳ институчӗ, Чӑваш наци телекуравӗ, Чӑваш наци радиовӗ йӗркелет.
Хальлӗхе. Вӑхӑтлӑха. Кайран ӑна ваттисен ҫуртне куҫарӗҫ.
Шупашкар районӗнчи Хыркассинче пурӑнакан ҫулӗпе ватах та мар хӗрарӑм иккӗмӗш ушкӑн инваличӗ шутланать. Сахар диабечӗпе чирлекенскер нумаях пулмасть инсульт тӳссе ирттернӗ. Унсӑр пуҫне унӑн хӑрах урине татнӑ. Шупашкар районӗнчи халӑхӑн социаллӑ ыйтӑвӗсене тивӗҫтерекен уйрӑмӗн участокри социаллӑ служби нумаях пулмасть ҫав хӗрарӑмпа тӗл пулнӑ. Ҫийӗнчех ӑна район пульницинчи тухтӑрсем патне илсе кайнӑ та медицина тӗрӗслевӗ витӗр кӑларнӑ.
Пулӑшу кирлӗ хӗрарӑма малтанласа социаллӑ ӗҫчен пӑхса тӑрӗ. Инвалида пурӑнма килӗнче хӑтлӑ условисем ҫуккине кура ҫывӑх вӑхӑтра ӑна стационарлӑ учреждение, тепӗр майлӑ каласан ваттисен ҫуртне, вырнаҫтарма палӑртаҫҫӗ.
Тепӗр пуҫлӑхсем хӑйсем патӗнче тӑрӑшнисем ӗҫрен пӑрахнӑ хыҫҫӑн шалӑва вӑхӑтра тӳлесе татма васкамаҫҫӗ. Ҫавӑн пеккисен йышне «Лесцентр» суту-илӳ ҫурчӗ те лекнӗ теме пулать — вӑл та хӑй патӗнче вӑй хунисем ӗҫрен пӑрахнӑ хыҫҫӑн хайхисемпе татӑлма васкаман.
Шупашкар район прокурорӗ Зелфинас Карама пӗтернӗ тӑрӑх, асӑннӑ суту-илӳ ҫурчӗн директорӗн ҫумне ӗҫ законодательствине пӑснишӗн административлӑ майпа айӑпланӑ.
«Лесцентрта» станочникра тимленӗ, кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗн 25-мӗшӗнче ӗҫрен пӑрахнӑ ҫынна шалу тӳлесе татассине нарӑс уйӑхӗн 12-мӗшӗччен тӑснӑ. Парӑмӗ пысӑках пулман-ха: 6381 тенкӗ. Ӗҫрен пӑрахнӑ тепӗр ҫынна та асӑннӑ суту-илӳ ҫурчӗ шалу пама васкаман.
Йӗркене пӑснӑшӑн директор ҫумне прокурор йышӑнӑвӗпе 4 пин тенкӗлӗх штрафланӑ.
Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче черетлӗ премьерӑна куракан патне ҫитерме хатӗрленеҫҫӗ. Ӑна Наталия Сергеева режиссер лартать.
Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артисткишӗн спектакль калӑплас ӗҫ ҫӗнӗ мар. «Ытарайми ҫу кунӗ» спектакль Шупашкар районӗнчи Шинер Тӑрӑн ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, М.С. Щепкин ячӗллӗ аслӑ театр училищин чӑваш уйрӑмне 1993 ҫулта вӗренсе пӗтернӗ пултарулӑх ҫыннишӗн шучӗпе улттӑмӗш ӗнтӗ.
Александр Вампиловӑн «Прошлым летом в Чулимске» пьеси тӑрӑх лартакан спектакле психологилле драма евӗр курать режиссер. «Паянхи саманара эпир кашниех хамӑр пирки ытларах шухӑшлатпӑр, хамӑр пурнӑҫпа пурӑнатпӑр, ҫавна май ыттисен чун ыратӑвне асӑрхамастпӑр», — ӑнлантарать вӑл премьера пирки. Спектакле ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче пуҫласа курма чӗнеҫҫӗ.
Шупашкар районӗнчи Янӑш ял тӑрӑхӗнче физкультурӑпа спорт ӗҫне пуринчен лайӑх йӗркеленӗ. Кун пек пӗтӗмлетӳ патне иртнӗ ҫулхи ӗҫ-хӗле тишкернӗ хыҫҫӑн ҫитсе тухнӑ.
Спортпа физкультура енӗпе районта еплерех тӑрӑшнине тишкерме ӗнер, ака уйӑхӗн 14-мӗшӗнче, Кӳкеҫри «Улӑп» центра пуҫтарӑннӑ. Унта спорт ветеранӗсем, хальхи вӑхӑтра спортра хастаррисем, физкультура учителӗсем, тренер-преподавательсем, ял тӑрӑхӗсен пуҫлӑхӗсем пухӑннӑ.
Янӑш ял тӑрӑхне физкультурӑпа спорт енӗпе хастар ӗҫленӗшӗн, ку енӗпе районти смотр-конкурсра мала тухнӑшӑн спорт тумтирӗ туянма 10 пин тенкӗлӗх сертификат тыттарнӑ.
Мероприятие республика шайӗнчи тӳре-шара та пырса ҫитнӗ: Чӑваш Енӗн информаци политикин министрӗ Александр Иванов, Конкурентлӑ политика тата тариф службин ертӳҫи Альбина Егорова, Ачасен правине хӳтӗлекен республикӑри уполномоченнӑй Вячеслав Рафинов. Вӗсем пурте — хӑй вӑхӑтӗнче Шупашкар районӗнче чылай ҫул ӗҫленӗскерсем.
Паян Шупашкар районӗн пӗрлештернӗ вулавӑш тытӑмӗнче ватӑ ҫынсен прависене прокурор ӑнлантарнӑ.
Тӳлевсӗр юридици пулӑшӑвӗ кӳрессине Раҫҫей юрисчӗсен ассоциацийӗн регионти уйрӑмӗ темиҫе ҫул ӗнтӗ йӗркелесе пырать. Уйӑхра пӗрре иртекен кун пек тӗлпулусене прокуратура ӗҫченӗсем, нотариуссем тата ыттисем хутшӑнаҫҫӗ. Хальхинче Кӳкеҫри ҫынсене Шупашкар район прокурорӗн пулӑшуҫи Т.Ю. Баранова йышӑннӑ. Унти прокуратурӑра пӗлтернӗ тӑрӑх, Татьяна Юрьевна аслӑ ҫулхисен тата сусӑрсен прависем пирки каласа кӑтартнӑ.
Вулавӑш ӗҫченӗсем хӑйсем те юридиципе ҫыхӑннӑ темӑсене уҫӑмлатма тӑрӑшнӑ май С.П. Яковлева библиотекарь пенсионерсемпе инвалидсен умӗнче тухса калаҫнӑ.
Ватӑсем хӑйсем те чӗмсӗр ларман. Прокурор пулӑшуҫине вӗсем тӗрлӗ ыйту самай панӑ. Вӗсем коммуналлӑ пулӑшу илес, санаторисене тӳлевсӗр каяс, культура учрежденийӗсене ҫӑмӑллатнӑ майпа лекес тата ыттипе кӑсӑкланнӑ.
Тӳлевсӗр пулӑшӑва Шупашкар районӗнче тата ӑҫта илме май пуррине маларах эпир пӗлтернӗччӗ.
«Каллех эп Чӑваша мухтатӑп», — ҫак шухӑша ӗнер Лидия Филиппова поэт Шупашкар районӗнчи вулавӑш ӗҫченӗсемпе иртнӗ тӗлпулура палӑртнӑ.
Шупашкар районӗн пӗрлештернӗ вулавӑш тытӑмӗнче «Мухтав, ҫыравҫӑ! Мухтав, вулакан!» пултарулӑх марафонӗ шучӗпе йӗркеленӗ мероприятие Лидия Филиппова поэт, публицист, филологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ, республикӑн Патшалӑх Канашӗн «Республика» хаҫачӗн тӗп редакторӗ «Пульсация» (чӑв. Чун таппи) кӗнекепе пынӑ. Чуна тивмелле сӑвӑсен пуххинче автор тӑван халӑха мухтать, чунне мӗн канӑҫсӑрлантарнине уҫса парать.
Шупашкар районӗнчи вулавӑшсене Лидия Филиппова «Пульсация» кӗнекене 40 экземпляр парнеленӗ. Унсӑр пуҫне районти тӗп вулавӑшӑн ҫӳлӗкне Геннадий Волков академик ҫинчен кӑларнӑ «Пророк земли Чувашской» пуянлатӗ. Шупашкар районӗн пӗрлештернӗ вулавӑш тытӑмӗн пуҫлӑхӗ Галина Тимофеева вулавӑш ӗҫченӗсем уҫӑ кӑмӑллӑ пултаруллӑ автора чунтан тав тунине пӗлтерет.
Шупашкар районӗнчи Тутаркасси ялӗнчи халӑх «Про Город» хаҫатран пулӑшу ыйтнӑ. Вӗсем ача пахчишӗн тӳлемелли тӑкак пысӑккипе кӑмӑлсӑр.
Валентин Николаев ача пахчинче шӑпӑрланшӑн кунне 100 тенке кайса ларнине пӗлтернӗ. Ҫав вӑхӑтрах ку тӑкак Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкарта — 80-90 тенкӗ. Ҫӗнӗ Тутаркассинчи ача пахинчи тӳлеве темиҫе уйӑх каялла ӳстернӗ.
Шупашкар район администрацийӗн вӗренӳ управленийӗн шкул умӗнчченхи информаципе аналитика центрӗн методисчӗ Альбина Князева каланӑ тӑрӑх, тӳлеве кӑрлачӑн 1-мӗшӗнчен хӑпартнӑ. Асӑннӑ ача пахчинче ӑна 2 ҫул ӳстермен-мӗн. Роспортебнадзорӑн ӗҫченӗсем темиҫе хут та тӗрӗслевпе ҫитнӗ, апатлану пахалӑхӗ тивӗҫтерменнине палӑртнӑ. Тӳлеве ӳстерни вара менюна пуянлатма, рациона пахча ҫимӗҫ, улма-ҫырла, чӑкӑт кӗртме май панӑ.
+17.3 °C